07 กันยายน 2552


ธาตุเคมี (อังกฤษ: Chemical element) หรือนิยมเรียกว่า ธาตุ คือสสารที่ไม่อาจแบ่งแยกหรือเปลี่ยนแปลงให้เป็นสสารอื่นได้ด้วยวิธีทางเคมีทั่วไป อนุภาคที่เล็กที่สุดของธาตุเรียกว่า อะตอม ซึ่งประกอบด้วยอิเล็กตรอนวิ่งวนรอบนิวเคลียสที่ประกอบด้วยโปรตอนและนิวตรอน

เลขอะตอมของธาตุ (ใช้สัญลักษณ์ Z) คือ จำนวนของโปรตอนในอะตอมของธาตุ ตัวอย่างเช่น เลขอะตอมของธาตุคาร์บอน นั้นคือ 6 ซึ่งหมายความว่า อะตอมของคาร์บอนนั้นมีโปรตอนอยู่ 6 ตัว ทุกๆอะตอมของธาตุเดียวกันจะมีเลขอะตอมเท่ากันเสมอ ซึ่งก็คือมีจำนวนโปรตอนเท่าๆกัน แต่อะตอมของธาตุชนิดเดียวกันอาจมีจำนวนนิวตรอนไม่เท่ากัน ซึ่งเรียกว่า ไอโซโทปของธาตุ มวลของอะตอม (ใช้สัญลักษณ์ A) นั้นวัดเป็น หน่วยมวลอะตอม (unified atomic mass units) (ใช้สัญลักษณ์ u) ซึ่งเท่ากับผลรวมของจำนวนโปรตอน และ นิวตรอนในนิวเคลียสของอะตอม ธาตุบางประเภทนั้นจะเป็น สารกัมมันตรังสี และมีการเปลี่ยนแปลงเป็นธาตุชนิดอื่น เนื่องจากการสลายตัวทางกัมมันตภาพรังสี

ธาตุที่เบาที่สุดคือ ไฮโดรเจน และ ฮีเลียม ซึ่งเป็นสองธาตุแรกสุดที่เกิดขึ้นในกระบวนการบิ๊กแบง ธาตุอื่นๆนั้นเกิดขึ้นตามธรรมชาติหรือสร้างขึ้นด้วยมนุษย์ด้วยวิธีการต่าง ๆ ในการสังเคราะห์นิวเคลียส

จนถึงปี ค.ศ. 2004 มีธาตุที่ถูกค้นพบทั้งหมด 116 ธาตุ (ดู ตารางธาตุ) ในจำนวนนี้มี 91 ธาตุที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ ส่วน 25 ธาตุที่เหลือนั้นเป็นธาตุที่ถูกสร้างขึ้น โดยธาตุแรกที่ถูกสร้างขึ้นคือเทคนีเชียม ในปี ค.ศ. 1937 ธาตุที่ถูกสร้างขึ้นนี้ ทั้งหมดเป็นธาตุกัมมันตภาพรังสี ที่มีระยะครึ่งชีวิตที่สั้น ดังนั้นธาตุเหล่านี้ที่เกิดขึ้นมาพร้อมกับโลกนั้น ก็ได้สลายตัวไปหมดแล้ว

อะตอมของธาตุเดียวกันที่มีจำนวนนิวตรอนไม่เท่ากันนั้นจะเรียกว่าเป็น ไอโซโทปของธาตุนั้น


สมบัติของธาตุในตารางธาตุ

ธาตุในหมู่ (Group) เดียวกัน
Valence Electron เท่ากัน
พลังงาน IE ลดลงจากบนลงล่าง
ค่า EN (Electronegativity) ลดลงจากบนลงล่าง
ธาตุในคาบ (Period) เดียวกัน
Valence Electron เพิ่มขึ้นจากซ้ายไปขวา
พลังงาน IE เพิ่มขึ้นจากซ้ายไปขวายกเว้นหมู่ 2 สูงกว่าหมู่ 3 และ หมู่ 5 สูงกว่าหมู่ 6
ค่า EN เพิ่มขึ้นจากซ้ายไปขวา

4 ธาตุ น่าสนใจ

อาร์กอน (อังกฤษ: Argon) เป็นธาตุเคมีในตารางธาตุที่มีสัญลักษณ์ Ar
และเลขอะตอม 18 เป็นก๊าซมีตระกูลตัวที่ 3 อยู่ในกลุ่ม 18
ก๊าซอาร์กอนประกอบเป็น 1% ของบรรยากาศของโลก




ข้อมูลทั่วไปของ Ar
มวลอะตอม= 39.948 (1) กรัม/โมล
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
ที่ T K - 47 53 61 71 87
คุณสมบัติของอะตอม
ระดับที่ 1: 1520.6 กิโลจูล/โมล
ระดับที่ 2: 2665.8 กิโลจูล/โมล
ระดับที่ 3: 3931 กิโลจูล/โมล
รัศมีอะตอม= 71 pm
รัศมีอะตอม (คำนวณ) =71 pm
รัศมีโควาเลนต์ =97 pm
รัศมีวานเดอร์วาลส์ =188 pm
ไอโซโทปที่น่าสนใจ
36Ar 0.337% Ar เสถียร โดยมี 18 นิวตรอน
37Ar syn 35 d ε ? 37Cl
38Ar 0.063% Ar เสถียร โดยมี 20 นิวตรอน
39Ar syn 269 y β- 0.565 39K
40Ar 99.600% Ar เสถียร โดยมี 22 นิวตรอน
42Ar syn 32.9 y β- 0.600 42K








ออสเมียม(อังกฤษ:Osmium) คือธาตุเคมีที่มีหมายเลขอะตอม 76 และสัญลักษณ์คือ Os ออสเมียมเป็นธาตุโลหะทรานซิชันสีน้ำเงินเทาหรือน้ำเงิน-ดำแข็งและเปราะอยู่ในกลุ่มของแพลตินัมออสเมียมเป็นธาตุที่มีความหนาแน่นมากที่สุดใช้ผสมกับแพลตินัมและอิริเดียม ในธรรมชาติพบออสเมียมในรูปโลหะผสมในแร่แพลตินัม ออสเมียมในรูปเต็ตรอกไซด์ใช้ย้อมเนื้อเยื่อและหมึกพิมพ์ลายนิ้วมือ โลหะผสมของออสเมียมใช้ทำหัวปากกาหมึกซึม
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
ที่ T K 3160 3423 3751 4148 4638 5256

คุณสมบัติของอะตอม

ไอโซโทปที่น่าสนใจ
บทความหลัก: ไอโซโทปของออสเมียม
iso NA ครึ่งชีวิต DM DE (MeV) DP
184Os 0.02% >5.6 E13 y α ? 180W
185Os syn 93,6 d ε 1.013 185Re
186Os 1.58% >2.0 E15 y α 2.822 182W
187Os 1.6% Os เสถียร โดยมี 111 นิวตรอน
188Os 13.3% Os เสถียร โดยมี 112 นิวตรอน
189Os 16.1% Os เสถียร โดยมี 113 นิวตรอน
190Os 24.6% Os เสถียร โดยมี 114 นิวตรอน
191Os syn 15.4 d β- 0.314 191Ir
192Os 41.0% Os เสถียร โดยมี 116 นิวตรอน
193Os syn 30.11 d β- 1.141 193Ir
194Os syn 6 y β- 0.097 194Ir









รีเนียม (อังกฤษ: Rhenium) คือธาตุที่มีหมายเลขอะตอม 75 และสัญลักษณ์คือ Re รีเนียมเป็นธาตุโลหะทรานซิชันสีขาวเงิน รีเนียมมีสมบัติทางเคมีคล้ายแมงกานีส ใช้ประโยชน์ในการผลิตโลหะผสมรีเนียมเป็นผลพลอยได้จากการทำให้โมลิบดีนัมบริสุทธิ์และการผลิตโลหะผสมระหว่างรีเนียมและโมลิบดีนัม

ข้อมูลทั่วไปของ Re
ชื่อ, สัญลักษณ์, หมายเลข=รีเนียม, Re, 75
อนุกรมเคมี=โลหะทรานซิชัน
หมู่, คาบ, บล็อก=7, 6, d
ลักษณะ=สีขาวอมเทา
มวลอะตอม=186.207 (1) กรัม/โมล
การจัดเรียงอิเล็กตรอน=[Xe] 4f14 5d5 6s2
อิเล็กตรอนต่อระดับพลังงาน=2, 8, 18, 32, 13, 2
คุณสมบัติทางกายภาพ
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100k
ที่ T K 3303 3614 4009 4500 5127 5954
ระดับที่ 1: 760 กิโลจูล/โมล
ระดับที่ 2: 1260 กิโลจูล/โมล
ระดับที่ 3: 2510 กิโลจูล/โมล
รัศมีอะตอม=135 pm
รัศมีอะตอม (คำนวณ)=188 pm
รัศมีโควาเลนต์=159 pm

ไอโซโทปที่น่าสนใจ
บทความหลัก: ไอโซโทปของรีเนียม
iso NA ครึ่งชีวิต DM DE (MeV) DP
185Re 37.4% Re เสถียร โดยมี 110 นิวตรอน
α 1.653 183Ta
187Re 62.6% 4.35 E10 y
β 0.003 187Os








สังกะสี (อังกฤษ: Zinc) คือธาตุที่มีหมายเลขอะตอม 30 และสัญลักษณ์คือ Zn สังกะสีอยู่ในตารางธาตุหมู่ 12 ชื่อในภาษาอังกฤษมาจากภาษาเยอรมันว่า Zink เป็นธาตุประเภทโลหะที่มีความไวต่อปฏิกิริยาเคมีพอสมควรกับออกซิเจนและธาตุที่ไม่ใช่โลหะ สังกะสีเมื่อทำปฏิกิริยากับกรดเจือจางจะปล่อยก๊าซไฮโดรเจนออกมา
การใช้งาน
เคลือบโลหะ เพื่อป้องกันสนิมและการกัดกร่อน เช่นใน กระเบื้องสังกะสี หรือกระเบื้องสังกะสีลูกฟูก เรียกกันในวงการช่างโลหะว่า เหล็กอาบสังกะสี หรือ เหล็กชุบสังกะสี
ส่วนประกอบในโลหะผสม เช่นใช้ในการทำของเล่น
ใช้เป็นภาชนะของถ่านอัลคาไลน์
สังกะสีเป็นสารอาหาร ที่พบได้มากในหอยนางรม และโปรตีน ถั่ว แอลมอนด์ เมล็ดฟักทอง และเมล็ดทานตะวัน
โลหะสังกะสี